prof. UAM dr hab. Ewa Szperlik

Zakład Literatur Południowosłowiańskich
email: ewaszper@amu.edu.pl
Kroatystka, zajmuje się badaniem współczesnej i najnowszej literatury obszaru byłej Jugosławii, (chorwackiej, serbskiej, bośniackiej), zgłębiając problematykę zmian zachodzących w kulturze i literaturze po roku 1945, a także po rozpadzie Jugosławii od lat 90. XX wieku. W obszarze badań slawistycznych w kręgu jej zainteresowań znajdują się także wybrane kwestie sorabistyczne. Autorka rozprawy doktorskiej Recepcja i realizacja poetyki socrealizmu w literaturze chorwackiej i łużyckiej (2008).
Publikacje:
Monografia
Chorwacka (nie)pamięć o Jugosławii. (Przemilczenia, pominięcia i odpamiętanie w prozie chorwackiej po roku 1991). Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2019, ISBN 978-83-232-3499-9; ISSN 1429-7612
Publikacje naukowe w czasopismach znajdujących się w bazie Web of Science (WoS) lub na liście European Reference Index for the Humanities (ERIH)
  • Szperlik E., Zapiski z „Miasta Umarłych”. Obóz koncentracyjny Jasenovac i Stara Gradiška w literackich narracjach tanatologicznych i dyskursie pamięci obszaru postjugosłowiańskiego, „Slavica Wratislaviensia” CLXVIII, Wrocław 2019, s. 507-520, AUWr No 3875, DOI: 10.19195/0137-1150.168.43
  • Szperlik E., Zakładnicy zbiorowych iluzji, „Studia et Documenta Slavica” 2017, nr 3 (3), s. 57-69. DOI: 10.25167/SetDS/2017/3/5; ISSN 2544-5634
  • Szperlik E., Staruszka w skąpym bikini albo „strach przed Babą Jagą” w utworze Dubravki Ugrešić Życie jest bajką, „Slavica Wratislaviensia” CLXIII, Wrocław 2016, s. 789-803, ISSN 0239-6661 (AuWr), ISSN 0137-1150 (SW), ISBN 978-83-229-3547-7
  • Szperlik E., Nie-swój, nie-obcy. Mirko Kovač w kanonie współczesnej literatury chorwackiej? Czyli o przekraczaniu granic literatur narodowych, „Studia Slavica” XIX/2, Opole 2015, ISSN 1803-5663, s. 179-190.
  • Szperlik E., Przeszłość odkrywana zmysłami. Reminiscencje zapachów i smaków w autobiograficznej prozie obszaru postjugosłowiańskiego, w: Wielkie Tematy Kultury w Literaturach Słowiańskich, tom 11, Zmysły 2, red. M. Filipek. I. Gwóźdź-Szewczenko, J. Kula, A. Paszkiewicz, J. Skowron, Wrocław 2015, s. 377-388; ISSN 0137-1150
  • Szperlik E., Bośnia i Dalmacja jako literacka przestrzeń tożsamości hybrydycznej w utworach Miljenka Jergovicia, „Studia Slavica” XVII/2, Opole 2013, s. 65-76, ISBN 978-83-7395-564-6
  • Szperlik E., Od socjalizmu do transformacji, czyli o chorwackiej kulturze i literaturze popularnej ostatnich pięciu dekad, Maša Kolanović, Udarnik! Buntovnik? Potrošač … Popularna kultura i hrvatski roman od socijalizma do tranzicije, Naklada Ljevak, Zagreb 2011, ss. 468, „Poznańskie Studia Slawistyczne” nr 5/2013, s. 349-354, ISSN: 2084-3011
Artykuły w opracowaniach zbiorowych i czasopismach krajowych i zagranicznych
  • Szperlik E., Muzej, Amerika, gynaeceum ili ratište – gdje se zbivaju priče o ratu 90-ih u Jugoslaviji?, „Sarajevski filološki susreti III”, Zbornik radova (knjiga II), ur. S. Kodrić, M. Mujić, V. Preljević, Sarajevo 2016, ISSN 2233-1018, s. 320-339
  • Szperlik E., Opisać wojnę? Doświadczenie traumy w chorwackim dyskursie autobiograficznym i literaturze świadectwa o wojnie w byłej Jugosławii (1991 – 1995), w: „Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia”, tom 1, Między pamięcią a zapomnieniem. Trauma postkomunistyczna, pod red. A. Matusiak, Wrocław 2013, s. 225-245, ISSN 2353-8546 (MPWr)
  • Szperlik E., Izmeᵭu Bosne, Dalmacije i Zagreba – Jergovićevih junaka „život u kolodvorskoj čekaonici”, „Sarajevski Filološki Susreti II”, Zbornik radova (knjiga II), Bosansko filološko društvo, Sarajevo 2014, s. 248-261, ISSN 2233-1018
  • Szperlik E., Wizerunek miasta i wsi w prozie łużyckiej, w: Topografia tożsamości, t. 1, pod red. B. Zielińskiego, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2012, s. 99-110; ISSN 1429-7612; ISBN 978-83-232-2437-2
  • Szperlik E., Zapach i kolor słów, czyli o próbach intersemiotycznego przekładu i synestezji w utworach Damira Miloša Smetlar i Bijeli klaun, „Poznańskie Studia Slawistyczne” 2/2012, ISSN 2084-3011, s. 313-331.
  • Szperlik E., Wstydliwe, niechciane, przemilczane. (Nie)obecność tabu w najnowszej prozie chorwackiej, [w:] Tabu w oku szeroko otwartym, red. nauk. N. Długosz, Poznań 2012, s. 227-234, ISBN 978-83-60517-83-3
  • Szperlik E., „Międzyświaty”, zaułki i przestworza. Oniryczna proza Damira Miloša – Nabukodonozor i Otok snova, „Slavica Wratislaviensia” CLV, tom 10, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012, s. 79-90, ISSN 0239-6661, ISSN 0137-1150, ISBN: 978-83-229-3350-3
  • Szperlik E., Przestrzenie i granice cielesności – motywy somatyczne w prozie Slavenki Drakulić i Zorana Fericia, [w:] Progi, pasaże, granice, Wydawnictwo „Pro”, Poznań 2011, s. 261-271, ISBN 978-83-63090-00-5
  • Szperlik E., Zapomniany panteon – socrealistyczni bohaterowie jugosłowiańskiej prozy partyzanckiej, w: Komunistyczni bohaterowie, t. 1: Tradycja, kult rytuał, M. Bogusławska, Z. Grębecka, E. Wróblewska-Trochimiuk, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Wydawnictwo LIBRON, Warszawa-Kraków 2011, s. 297-311, ISSN 0239-6661, ISSN 0137-1150, ISBN 978-83-62196-28-9
  • Szperlik E., „Drżąca skóra” – ciało jako medium percepcji świata w prozie Slavenki Drakulić, „Slavica Wratislaviensia” tom 9, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2011, s. 189-198, ISBN 978-83-229-3199-8 Szperlik E., Egzil kao prostor zbivanja u hrvatskoj prozi XX/XXI stoljeća, [w:] Interdisciplinarnost i jedinstvo savremene nauke, Filozofski fakultet Univerziteta u Istočnom Sarajevu, glavni urednik Miloš Kovačević, Knjiga 4/1, Pale 2010, s. 241-246, ISSN 1840-2402
  • Szperlik E., Gastarbeiter, włóczęga, inteligent – postaci emigrantów w chorwackiej prozie przełomu XX i XXI wieku, [w:] Od banity do nomady, po red. J. Czaplińskiej, S. Giergiel, Opole 2010, s. 192-198, ISBN 978-80-7399-112-8
  • Szperlik E., Literatura fantastyczna i borgesowcy – początek chorwackiego postmodernizmu, [w:] Nasza Środkowoeuropejska Ars Combinatoria, pod. red. K. Pieniążek-Marković, G. Rema, B. Zielińskiego, Poznań 2007, s. 327-336, ISSN 1429-7612, ISBN 978-83-232179-8-5
  • Szperlik E., Łużycka powieść socrealistyczna – próba określenia modelu, [w:] „Sor@pis”. Folia litteraria, 1. lětnik (2007), 1. čisło ISSN 1866-136X (w interneće), s. 72-82, 11 stron.
  • Szperlik E., Antypody socrealizmu. Z problemów powojennej literatury łużyckiej i chorwackiej, podteksty.pl nr 4/2006, ISSN: 1895-4901
  • Szperlik E., Wokół bułgarskiego socrealizmu – na przykładzie utworów Ivana Martinova, [w:] Znane i nieznane przestrzenie w języku i kulturze Bułgarii. Materiały z międzynarodowej konferencji studenckiej Poznań, 3-4 marca 2006 roku, pod. red. M. Walczak-Mikołajczakowej, K. Chichikovej, Wydawnictwo Piktor, Łódź 2006, ISBN 83-60604-10-X
  • Szperlik E., O fantastičnoj prozi Gorana Tribusona, „Književna istorija. Časopis za nauku o književnosti”, Beograd 2004, vol. 36, br. 122-123, s. 89-96, ISSN, 0350-6428
  • Szperlik E., Semantika simbola u fantastičnoj prozi Gorana Tribusona, „Književna istorija. Časopis za nauku o književnosti”, Beograd 2004, vol. 36, br. 122-123, s. 97 – 104, ISSN, 0350-6428
Przekłady z języka chorwackiego (teksty literackie i naukowe):
  • Meić, Perina, Filozofski fakultet Mostar, Romantyzm w historii literatury chorwackiej, „Poznańskie Studia Slawistyczne” nr 1/2011, ISSN 2084-3011, s. 171-186.
  • Bartol, Ed, Dzień za dniem, opowiadanie, balkanunited.wordpress.com ISSN 1689-5916, 19 października 2009,
  • Trybusom, Goran, Klasztor, opowiadanie [w:] podteksty.pl nr 4/2006, ISSN 1895-4901
  • Bagić K., Damoklesowy miecz rzeczywistości (chorwacka short story lat dziewięćdziesiątych) [w:] Widzieć Chorwację. Panorama literatury i kultury chorwackiej 1990-2005, pod red. K. Pieniążek-Marković, G. Rema, B. Zielińskiego, tłum. E. Szperlik, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2005, s.663-685, ISBN 83-232-1555-3
  • Stahuljak V., Wspomnienia [w:] Widzieć Chorwację. Panorama literatury i kultury chorwackiej 1990-2005, pod red. K. Pieniążek – Marković, G. Rema, B. Zielińskiego, tłum. E. Szperlik, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2005, s.253-259, ISBN 83-232-1555-3
Przekłady z języka chorwackiego (teksty literackie i naukowe):
  • Meić, Perina, Filozofski fakultet Mostar, Romantyzm w historii literatury chorwackiej, „Poznańskie Studia Slawistyczne” nr 1/2011, ISSN 2084-3011, s. 171-186.
  • Bartol, Ed, Dzień za dniem, opowiadanie, balkanunited.wordpress.com ISSN 1689-5916, 19 października 2009,
  • Trybusom, Goran, Klasztor, opowiadanie [w:] podteksty.pl nr 4/2006, ISSN 1895-4901
  • Bagić K., Damoklesowy miecz rzeczywistości (chorwacka short story lat dziewięćdziesiątych) [w:] Widzieć Chorwację. Panorama literatury i kultury chorwackiej 1990-2005, pod red. K. Pieniążek-Marković, G. Rema, B. Zielińskiego, tłum. E. Szperlik, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2005, s.663-685, ISBN 83-232-1555-3
  • Stahuljak V., Wspomnienia [w:] Widzieć Chorwację. Panorama literatury i kultury chorwackiej 1990-2005, pod red. K. Pieniążek – Marković, G. Rema, B. Zielińskiego, tłum. E. Szperlik, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2005, s.253-259, ISBN 83-232-1555-3
Redakcja tomów zbiorowych:
  • Południowosłowiańskie sąsiedztwo. Slawistyka i komparatystyka dzisiaj, pod red. B. Zielińskiego, E. Szperlik, Seria Filologia Słowiańska nr 30, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2012, ss. 220, ISSN 1429-7612; ISBN 978-83-232-2455-6
Recenzje
  • Recenzja artykułów w tomie pokonferencyjnym Kroatistika unutar slavističkoga, europskog i svjetskog konteksta, „Tabula 15” časopis filozofskog fakulteta Sveučilišta Jurja Dobrile u Puli, ur. B. Martinović, D. Mikulaco, Pula 2018, ISSN 1331-7830, ISBN 978-953-7320-64-5
  • Cztery recenzje artykułów dla „Slavia Meridionalis”, (2015r. – 1; 2017r. – 2; 2019r. – 1).
Sprawozdania
  • Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji naukowej, „Tabu w oku szeroko otwartym”, zorganizowanej przez IFS UAM w Poznaniu, IFS w dniach: 8-10 grudnia 2009 roku. Artkuł sprawozdawczy ukazał się: E. Szperlik, Oko na tabu, „Forum Akademickie” 2/2010, s.14.